Jak mówi stare, ale wciąż aktualne powiedzenie: Ignorantia iuris nocet (łac. nieznajomość prawa szkodzi). Innymi słowy to, że nie znamy przepisów nie oznacza, że nie musimy działać zgodnie z nimi. Rolą państwa jest umożliwić obywatelowi znajomość prawa krajowego. Jest to zagwarantowane w Konstytucji. Każdy akt prawny musi być więc opublikowany. Miejscem, gdzie publikuje się akty prawne, jest Dziennik Ustaw. Dopiero po opublikowaniu aktu prawnego w Dzienniku Ustaw może on zacząć obowiązywać. Na szczęście co do zasady nie jest też tak, że akt wchodzi w życie – czyli zaczyna obowiązywać wszystkich – od momentu jego publikacji. Państwo daje nam jeszcze szansę na zapoznanie się z nowymi przepisami i, jeśli jest taka konieczność, na wdrożenie ich w życie np. w naszej firmie. Okres ten nazywa się vacatio legis. Najczęściej wynosi on 14 dni, ale może być to czas zarówno krótszy, jak i dłuższy. Może wynosić kilka miesięcy, a w skrajnych przypadkach, na przykład z uwagi na ważny interes państwa, może nie być go wcale.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej w naszym państwie obowiązują nie tylko przepisy krajowe, ale również unijne. Jest również szereg przepisów międzynarodowych, wynikających chociażby z podpisanych przez Polskę umów z innymi państwami. Znajomość ich wszystkich jest niemal niemożliwa, w dodatku codziennie dochodzi do zmiany kolejnych aktów prawnych bądź tworzenia nowych. Rekordowym pod tym względem był rok 2017. Zgodnie z badaniem „Barometr prawa” weszło wtedy w życie 35000 stron nowych przepisów. Jak łatwo policzyć, daje to około 96 stron dziennie do przeczytania. Biorąc pod uwagę średnią prędkość czytania człowieka daje to około 4,5 godziny każdego dnia na zapoznanie się ze zmianami aktów prawnych. Do tego dochodzi trudny, skomplikowany i fachowy język ustaw. Dlatego należy pamiętać o tym, by w ważnych dla nas kwestiach skonsultować się z profesjonalistą.
● Prawo międzynarodowe
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977 nr 38 poz. 167)
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej 2012/C 326/02
Dokumenty Organizacji Narodów Zjednoczonych
● Kodeksy
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93)
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141)
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168)
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553)
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555)
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. 1997 nr 90 poz. 557)
Ustawa z dnia 21 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114)
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2019 r. poz. 1120)
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59)
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2019 r. poz. 684)
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 nr 94 poz. 10370)
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2018r., poz. 1990 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930)
● Sądy, prokuratura oraz adwokaci, kuratorzy, notariusze, radcy prawni i komornicy
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. 2001 nr 98 poz. 1070)
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. 2002 nr 153 poz. 1269)
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2002 nr 153 poz. 1270)
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 228)
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów (Dz.U. 2015 poz. 1418)
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. 2001 nr 98 poz. 1071)
Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz.U. 2016 poz. 177)
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398)
Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. 1973 nr 27 poz. 152)
Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U. 1982 nr 16 poz. 124)
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015 poz. 1800)
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2016 r. poz. 1668)
Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 nr 22 poz. 91)
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 listopada 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. 2018 poz. 272)
Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. 1982 nr 19 poz. 1450)
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018 poz. 265)
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1667)
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej (Dz.U. 2015 poz. 1255)
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. 1997 nr 133 poz. 882)
Ustawa z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. 2018 poz. 770)
● Rzecznicy praw – obywatelskich, dziecka, pacjenta, konsumenta
Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz.U. 1987 nr 21 poz. 123)
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz.U. 2000 nr 6 poz. 69)
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 nr 52 poz. 417)
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2007 nr 50 poz. 331)
● Lecznictwo szpitalne i sanatoryjne
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. 1997 nr 28 poz. 152)
Ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym (Dz.U. 2007 nr 123 poz. 849)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135)
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz.U. 2015 poz. 1916)
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. 2011 nr 112 poz. 654)
Ustawa z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego (Dz.U. 2019 poz. 1199)
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. 1994 Nr 111 poz. 535)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 listopada 2018 r. w sprawie wskazania zakładu psychiatrycznego wykonującego obserwację orzeczoną przez sąd (Dz.U. 2018 poz. 21860)
Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. 1991 nr 91 poz. 408)
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2018 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz.U. 2018 poz. 7340)
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1399)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 czerwca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową (Dz.U. 2019 poz. 1136)
● Lecznictwo transgraniczne w UE
- Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego
- Dyrektywa transgraniczna
Czytaj więcej: Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Transgranicznej Opieki Zdrowotnej + Wykaz aktów prawnych
● Renty i emerytury
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118)
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. 2003 nr 135 poz. 1268
● Podatki
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350)
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86)
● Wolontariat, fundacje, stowarzyszenia
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2003 nr 96 poz. 873)
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz.U. 1984 nr 21 poz. 97)
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989 nr 20 poz. 104)
● Niektóre akty prawne dotyczące osób niepełnosprawnych
Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (Dz.U. 2012 poz. 1169)
Karta Praw Osób z Autyzmem – Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 lipca 2013 r. (M.P. 2013 poz. 682)
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych ( M.P. 2012 poz. 991)
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz.U. 2019 poz. 848)
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r.o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. (Dz.U.97.123.776 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135)
Ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r.o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz.U.02.175.1440 z póź. zm)
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 poz. 59) – reguluje m.in. zasady dowozu dzieci niepełnosprawnych do szkół
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (Dz.U. 2011 nr 209 poz. 1243)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. Nr 139, poz. 1328)
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 01 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób do 16 roku życia (Dz. U. z 2002r., Nr 17, poz. 162 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie wykazu grup jednostek chorobowych, stopni niesprawności oraz wysokości udziału własnego świadczeniobiorcy w kosztach przejazdu środkami transportu sanitarnego (Dz.U. 2004 nr 275 poz. 2731)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2014r w sprawie wzoru oraz trybu wydawania i zwrotu kart parkingowych (Dz. U. z 2016r. poz. 1438)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 czerwca 2014r. w sprawie rodzaju placówek uprawnionych do uzyskania karty parkingowej (Dz. U. z 2014r. poz. 818)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 czerwca 2014r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie karty parkingowej oraz warunków dystrybucji blankietów kart parkingowych (Dz. U. z 2014r. poz. 843)
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 6 sierpnia 2004 r. w sprawie określenia zadań samorządu województwa, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz.U Nr 187, poz. 1940).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 96, poz. 861, z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. Nr 63, poz. 587)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. Nr 100, poz. 926)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne (Dz. U. Nr 131, poz. 1457)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. 2015 poz. 843)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2001 r. w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (DzU nr 92, poz.1020 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania (DzU nr 13, poz. 114 z późn. zm.)
akty prawne 1. ● akty prawne 2. ● akty prawne3.
● WARTO POZNAĆ
Pies asystujący – co mówią przepisy?
ABC osoby z niepełnosprawnością
Poradnik osób z niepełnosprawnościami
Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami
